Nguyễn
Duyên
Từ
những năm 70 của thế kỉ trước tôi đã ám ảnh tiếng đàn độc tấu hawai của một nhạc sỹ nào đó trên làn sóng điện Sài Gòn
phát đi vào mỗi buổi sáng với bài Suối
mơ. Tiếng đàn cao vút nghe như một dãi lụa bay xé vào không gian. Năm 1993,
khi ông vào thăm Sài Gòn thi mới có cuộc hội ngộ thế kỉ giưa hai kẻ tài hoa trong làng nhạc VN Văn
Cao và Tṛinh Công Sơn: một nghệ sỹ chỉ mãi mê lo chốn Đào nguyên ,Thiên thai
huyền ảo xa xăm.Còn chàng nhạc sy lang du nầy chỉ nghĩ đến Dấu chân đ̣ia đàng,
nhưng Cát bụi ,Tinh xa…nhưng không ai nghĩ rằng đó là cuộc gặp đầu tiên và cuối
cùng của hai huyền thoại âm nhạc!
Văn
Cao đã có trên 30 năm cô đơn ngồi trước ly rươu, Trịnh Công Sơn từng nói
như vậy .
Mỗi lần Trịnh Công Sơn ra Hà Nội đều
ghé thăm Văn Cao, người ta thấy hai người bạn vong niên ngồi trước ly rượu đàm
đạo. ( người thường chăm chút buổi rượu đó chính là bà Thuý Băng – phu nhân của
nhạc sỹ Văn Cao ). Trịnh nói âm nhạc của Văn Cao sang trọng như một ông Hoàng,
còn Chàng Văn tặng cho Trịnh một bút danh là Người ca thơ.(chantre)
Chúng ta đã quá quen những
ca khúc trữ tình bất hủ của Văn Cao ,nhưng nhìn ông gầy gò như thế không ai
nghĩ rằng đây là tác giả của những bài hành khúc đầy chất lãng mạn,giàu hình
ảnh như bài Không quân Việt nam, Tiến về Hà Nội,Chiến sỹ Việt Nam…
Riêng Trường ca Sông Lô
(1946 ) thì mang nhiều chất sử thi hơn, với cấu trúc giàu kĩ thuật, giai điệu
phong phú ( chuyển cung từ D – G – B –
Bm - G… ) Đoạn đầu rất trữ tình : …Sông
Lô sóng ngàn Việt Bắc bãi dài ngô lau núi rừng âm u…. với một đoạn hành
khúc hào hùng: …Đoàn quân thời chinh
chiến ca rằng đây Volga, đây Dương Tử, đây Sông Lô đây sóng căm hờn vút cao…”Nhạc
sỹ Phạm Duy thời đó cũng có sáng tác bài Sông Lô nhưng không da dạng phong phú
bằng bài nầy.( ta thường nghe Elvis Phương hát bài nầy)
Năm 1993 ông khi vào
Sài Gòn, Hội âm nhạc TP có làm một chương trình nhạc của ông tại Nhà văn hoá
Thanh niên, những bài hát một thời được thể hiện qua giọng ca lãnh lót của ca
sỹ Ánh Tuyết thì giới trẻ Thành Phố mới hiểu nhiều hơn về dòng nhạc của ông sau
một thời gian gián đoạn:
…âm ba thoáng rung cánh
đào rơi
Nao nao bầu sương khói
phủ quanh trời
Lênh đênh dưới hoa chiếc
thuyền lan
Buâng khuâng chèo khua
nước Ngọc Tuyền
Ai hát bên bờ Đào Nguyên… ( Thiên Thai)
Có thể nói nhạc sỹ Văn Cao rất đa tài từ
nhạc,vẽ,làm thơ … đều hay (một thời từng décor cho Tạp chí Văn nghệ) từng đa
đoan lận đận năm 1956 khi tham gia nhóm Nhân Văn giai phẩm ( Bài thơ Những
chiếc xe chở xác qua phường Dạ Lạc rất hay, rất nổi tiếng thời ấy) . Những Tình
ca của ông phải nói là bất tử trong lòng mọi người như các bài: Suối mơ,Bến
Xuân, Thiên thai, Trương Chi, Thu cô liêu, Cung đàn xưa….. Riêng bài Buồn tàn
thu ( qua giọng ca vàng của Thái Thanh ngày nào ) sáng tác tại Hải Phòng khi
ông mới 16 tuổi ( 1939 ) mới thấy bút lực của ông rất mạnh cở nào. Khi ấy ông ở
trọ trong nhà máy nước cũ kĩ . ông cùng Hoàng Quý ( tác giả bài Cô láng giềng )
lập ra nhóm nhạc đầu tiên ở Hải Phòng nhóm Đồng Vọng .
Năm 2000 khi Phạm Duy về
nước lần đầu tiên, ông đã ra Hà Nội thăm mộ người bạn cũ và rưới lên mộ một ít
rượu xem như uống cùng người bạn cũ thời chiến khu.Ông thương xót than rằng“
Văn Cao chết đi như Trương Chi, trái tim chàng có lẽ trở thành viên ngọc đá. Ai
là người nhỏ lệ lên trái tim Văn Cao?”
Khi
xưa ông đã từng thốt lên câu thơ buồn:
Sao đàn u hoài gì mùa
thu?
Sao đàn u hoài gì mùa
thu?
Tri âm nghe thử dây đồng
vọng
Lạc lõng đêm vàng khi
nhạc ru
(
bài Một đêm đàn lạnh trên sông Huế )
Rất nhiều người có thể nghe nhạc,mê nhạc Văn Cao
suốt đời nhưng để làm một tri âm nghe thử dây đồng vọng với ông thì chắc chưa ai dám nhận vậy?
Nguyễn
Duyên
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét